نقد و بررسی بازی “عملیات‌های جهانی: تکاور لیبی”

داستان بازی درباره سقوط بمب‌افکن بی ۵۲ جی (B52-G) آمریکایی در ۲۱ ژانویه ۱۹۶۸ است که به علت حادثه در آبهای یخ زده قطب شمال در نزدیکی پایگاه هوایی تول سقوط می‌کند. پس از تجسس مشخص می‌شود که یکی از چهار بمب موجود در بمب افکن مفقود شده و بررسی سازمان سیا نشان می دهد که بمب چهارم توسط یک دلال سلاح روسی”یبی‌وادنکو” ( Yebievdenko) سرقت شده و قرار است به تروریستهای لیبیایی فروحته شود اینک آمریکا نگران است که مبادا به خاطر دخالت آمریکا در لیبی علیه آمریکا استفاده شود. شما در نقش نیروی ویژه آمریکایی از گریلند تا آفریقا عملیات انجام می دهید و مانع این اقدام می شوید.
در این بازی سعی شده با استفاده از روش افکار تحریف شده خطر جنگ هسته ای به علت مسلح شدن گروهها تروریستی گوشزد شود و از سوی دیگر مجهز بودن برخی از کشورها به سلاح اتمی با تمام وقایع روی داده امری پذیرفته شده و غیر قابل اجتناب تلقی گردد ضمن آنکه خطر گروهها و تشکل های اسلامی به صورت ویژه برجسته سازی شود.

افکار تحریف شده :
دررسانه هایی چون بازی های رایانه ای سعی می شود با استفاده از روش افکار تحریف شده با ترکیب واقعیت با دروغ و فریب، موضوع تبلیغات را در نظر مخاطب، حقیقت جلوه داده شود. در این بازی هم تلاش شده با مقدمه ای واقعی افکار مخاطبین به سمت اهداف از پیش تعین شده سوق داده شود. چرا که داستان ابتدایی بازی مبتنی بر یک واقعه تاریخی است.

در روز ۲۱ ژانویه ۱۹۶۸، به خاطر آتش سوزی در کابین هواپیما، بمب افکن بی – ۵۲ بر فراز گرینلند (جزیره ای خودمختار متعلق به دانمارک ) در منطقه پوشیده از یخ خلیج نورت استار در نزدیکی پایگاه هوائی تیول (شرقی‌ترین پایگاه نیروی هوایی آمریکا) سقوط کرد.
در اثر سقوط هواپیما، ۱۲۲ هزار و ۵۰۰ لیتر سوخت جت موجود در این هواپیما و مواد منفجره موجود در آن منفجر شد؛ و در اثر این انفجار، مواد هسته‌ای مضری از قبیل پلوتونیوم، اورانیوم و تریتیوم، همراه با لاشه هواپیما، در محوطه‌ای به مدت ۲۰ دقیقه سوختند. گرمای این آتش باعث شد یخ منطقه آب شود؛ منطقه مورد نظر بعدا در حالی که هنوز گرد و غبارهای هسته‌ای را در خود داشت، به حالت جامد درآمد.
برای مقابله با اثرات مضر این سانحه، یک اقدام پاکسازی گسترده موسوم به «پروژه ذوب یخ» با مشارکت بیش از ۷۰۰ نفر آغاز شد؛ با اینکه شرایط برای کار تقریبا غیر ممکن بود. عملیات پاکسازی تا پایان ماه فوریه در شرایط کاملا تاریک انجام می‌شد، سرعت وزش باد نزدیک به ۱۳۷ کیلومتر در ساعت بود، دمای هوا ۲۸ تا ۷۰ درجه زیر صفر بود و کارگران موظف شده بودند تا پیش از آغاز گرمای بهار عملیات اکتشاف را به پایان برسانند. در هر حال ظرف مدت ۸ ماه از آغاز این سانحه نزذیک به ۱۰ هزار و ۵۰۰ تن از برفها و یخهای آلوده در بشکه‌هایی جمع‌آوری و برای انجام اقدامات دفعی به آمریکا فرستاده شدند. قرار شد بر اساس این نظر که حجم بالای آب می‌تواند میزان مواد هسته‌ای را رقیق کند و به سطحی ایمن برساند، با باقیمانده ضایعات کاری نداشته باشند.
پنتاگون اعلام کرد که هر چهار سلاح هسته ای “نابود” شده اند. اما اسناد طبقه بندی شده‌ای که تحت برنامه “قانون آزادی اطلاعات آمریکا” در اختیار بی.بی.سی قرار گرفته است
این اسناد روشن می‌ کند که بازرسان که ظرف هفته های پس از حادثه قطعات را کنار هم قرار دادند متوجه شدند که در این قطعات فقط می‌توان سه سلاح را یافت!
حتی تا پایان ژانویه یکی از این اسناد از بخش سیاه شده ای در یخ‌ها گزارش می داد که مجددا یخ زده بود و دارای خطوط ناشی از فرود سلاح با چتر بر روی آن بود.در این سند آمده است: چیز خاصی نظیر گداخت اولی یا دومی در یخ فرو رفته است که اولی یا دومی به قطعات سلاح اشاره می‌کند.
دیگر مقاماتی که پرونده‌های طبقه بندی شده را مشاهده کرده‌اند رها کردن یک سلاح هسته‌ای در این منطقه را تایید کردند. هر چند که پنتاگون از اظهارنظر در خصوص این تحقیقات خودداری نمود و فقط به مطالعات رسمی سابق در خصوص این حادثه اشاره کرد.

تروریستهای مسلمان :
هماهنگونه که اشاره شد با مقدمه ای مبتنی بر یک داستان واقعی در بازی سازندگان یازی سعی می کنند اهداف از پیش تعیین شده خود را پیگیری کنند. بازی زمانی به بازار عرضه شد که موج بیداری اسلامی به بسیاری از کشورهای اسلامی رسیده بود و مردم لیبی نیز علیه دیکتاتور لیبی قیام کرده بودند. اما در این بازی به گیمرها اینگونه القا می شود که تروریستهای لیبیایی افرادی مسلمان و ضد غربی اند که در پی دست یافتن به سلاح اتمی برای حمله هسته ای به آمریکا هستند و بالطبع گیمر حق قانونی دفاع از خود را به سرباز امریکایی می دهد که برای باز پس گیری اموال خود(بمب اتمی سرقت شده ) از یک سو و جلوگیری از حمله نظامی هر اقدامی انجام دهد!
شاید مخاطب عام و حتی برخی از گیمرها اتفاقات روی داده در بازی همچون معماری ساختمانها در لیبی، چهره تروریستهای لیبیایی با چفیه ، مجهز بودن تروریستها به سلاح های شرقی و حتی شنیده شدن اصوات عربی را مبتنی بر واقع گرایی بازی بگذارند چرا که توقعی نیست در کشور لیبی، افراد به زبانی غیر از عربی صحبت کنند . این ظاهر امر است و اگر با دقت به تکه کلام های تروریستها مسلمان، وقتی که به سمت شما حمله می کنند گوش کنید این عبارت ها را می شنوید .
“یا ایها الکافر” یا “موت یا ایها الخنزیر” و ….
گیمر جهانی در حالی که از سوی تروریستها به سمت او شلیک می شود عباراتی قرآنی “یا ایها الکافر” (تداعی آیه اول سوره کافرون) را می شنود به این عبارات شرطی شده و اینگونه در ذهن او نقش می بندد که جمعی که از این عبارات استفاده می کنند فارغ از موقعیت جغرافیایی، همگی تروریست هستند. تروریستهایی که مثل بسیاری از بازیها صورتهای خود را با چفیه پوشانده اند.

نکته قابل توجه این است که این بازی در ۷ اکتبر ۲۰۱۱ در اروپا (۱۵ مهر ماه سال ۹۰ ) و ۲۶ اکتبر ( ۴ ابان ماه سال ۹۰ ) در امریکا منتشر شد و بنیاد ملی بازی های رایانه ای که موظف است بازی های رایانه ای را مبتنی بر راهبردهای نظام جمهوری اسلامی ایران رده بندی کند – به جهت اینکه گیمرها ایرانی از قافله جهانی عقب نمانند در تاریخ ۳۰ آبان ماه ۹۰ این بازی را بررسی کرد و بدون نیاز به ویرایش برای مخاطبین بالای ۱۸ سال مجاز اعلام نمود!!

بررسی این بازی و مشابه آن ضرورت توجه متولیان امر و محققین این حوزه را دوچندان می کند که در حوزه رده بندی و توزیع با دقت کار کنند و از سوی دیگر صاحبنظران این حوزه را به عنوان پیشقراول جنگ رسانه ای دشمن در بین قشر آینده ساز مورد توجه قرار دهند.